Alles over aanbesteden

Home – Podcasts over aanbesteden

‘Alles over aanbesteden’ is dé podcast voor inkopers en inschrijvers. Deze site is een initiatief van Octavia Siertsema en Peter Streefkerk.

In open gesprekken gaan wij, Octavia en Peter, in op een breed scala aan onderwerpen over aanbestedingen/tenders: de aanbestedingsleidraad en andere aanbestedingsdocumenten, geschiktheidseisen, selectie- en gunningscriteria, proportionele criteria, helder schrijven, publiceren via TenderNed en Negometrix, vragenrondes, Nota van Inlichtingen, EMVI, (voornemen tot) gunning en afwijzing, bezwaar maken, juridische aspecten en heel veel meer.

Met onze podcasts ‘Alles over aanbesteden’ willen wij bijdragen aan het verbeteren van het vaak wat negatieve beeld over aanbestedingen. In een aanbesteding is er aan beide kanten bij zowel inkopers als verkopers vaak veel onbegrip en veel onduidelijkheid. Wij willen dit beeld verduidelijken, nuanceren en waar mogelijk verbeteringen voorstellen. Met als doel alles wat met aanbestedingen te maken heeft open en toegankelijk maken, barrières slechten, meer begrip voor de andere kant van de tafel creëren en achtergronden toelichten.

Podcast 89 – Hoofdstuk 1 van het aanbestedingsdocument: wat wel en wat niet meenemen

Wat hoort er in hoofdstuk 1, de inleiding en de scope van een aanbestedingsdocument te staan? Niet het contracteren van een of meerdere marktpartijen als doel en resultaat. Wel dat je een goede levering en dienstverlening krijgt en daarmee een bijdrage wordt geleverd aan de doelstellingen van je organisatie. De daarvoor te volgen aanbestedingsprocedure en de daaruit volgende contracten zijn geen doel maar een hulpmiddel om dat doel en het gewenste resultaat te bereiken. Welke onderwerpen zijn belangrijk in de inleiding en scope en mogen absoluut niet ontbreken? Aan welke eisen moeten die onderwerpen dan voldoen? Eveneens belangrijk is welke onderwerpen niet of niet persé in die inleiding en scope thuishoren en eventueel op een andere manier kenbaar kunnen worden gemaakt aan geïnteresseerde inschrijvers.

Podcast 88 – Onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking

Onbekend maakt onbemind. Het zou van toepassing kunnen zijn op de onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking. Een procedure die misschien minder bekend is, maar wel steeds vaker wordt toegepast. Niet om de aanbestedingswet te omzeilen, maar omdat vanwege verschillende redenen een van de andere aanbestedingsprocedures niet mogelijk is. We behandelen waar deze aanbestedingsprocedure in de aanbestedingswet is terug te vinden en wat er in de relevante artikelen is opgenomen. Verder gaan we in op de verschillende redenen om deze procedure toe te passen. Een toepassing die je overigens wel duidelijk moet motiveren in je aankondiging achteraf om te voorkomen dat je de procedure niet onrechtmatig hebt toegepast. Tenslotte staan we stil bij hoe je de procedure uitvoert en wat inschrijvers daarmee kunnen.

Podcast 87 – Meten is weten, ook bij aanbesteden

Hoewel aanbesteden veelal om tekst gaat, zowel bij de aanbestedingsdocumenten als bij de inschrijvingen, zijn er ook veel cijfers over aanbesteden beschikbaar via TenderNed. Cijfers die je kunt transformeren van data naar informatie. In deze podcast behandelen we een aantal van de meest opmerkelijke cijfers van het afgelopen jaar over aanbestedingen, wat je ermee kunt doen en wat je ervan kan leren. Cijfers in aanbestedingsland, wat zit daarachter en nog belangrijker, wat zijn de gevolgen? Welke aanbesteding telt de meeste vragen, de meeste inschrijvingen, de meeste percelen, de meeste rectificaties en de meeste actieve gebruikers bij één organisatie?

Podcast 87 – Meten is weten, ook bij aanbesteden

Podcast 86 – De huidige leverancier en het level playing field

Hoe ga je om met huidige leveranciers als je een aanbestedingsprocedure start? Welke maatregelen kun je nemen om te voorkomen dat de huidige leverancier een of meerdere voordelen heeft bij de aanbesteding ten opzichte van nieuwe leveranciers die gaan inschrijven? Omdat de huidige leverancier per definitie over meer (achtergrond)informatie beschikt. Hoe organiseer je de communicatie met die huidige leverancier? De dienstverlening of levering van producten loopt namelijk nog wel door. Hoe creëer je eerlijkheid en gelijke kansen voor alle leveranciers, het zogenaamde level playing field? Wat kun je bij de beoordeling van de inschrijvingen doen om te voorkomen dat de ervaringen met de huidige leverancier een (doorslaggevende) rol zullen spelen?

Podcast 85 – Uniform Europees Aanbestedingsdocument (UEA)

Deze podcast gaat over het Uniform Europees Aanbestedingsdocument (UEA). Dat is een verplicht Europees standaardformulier waarmee ondernemingen een eigen verklaring afleggen over hun financiën, hun bekwaamheden en geschiktheid voor een bepaalde opdracht. Ooit ingevoerd om het inschrijven te vergemakkelijken en het gebruik van eigen eigen (nee, geen typefout) verklaringen te voorkomen. Dat laatste is niet helemaal gelukt horen wij van verschillende kanten en of het inschrijven er gemakkelijker door geworden is, laten we eveneens in het midden. Als je als inschrijver maar ook als aanbestedende dienst voor de eerste keer een UEA ziet schrik je volgens ons in ieder geval alleen al van het aantal van 28 pagina’s. Laat staan van alle gegevens die je wel of niet moet invullen.

Podcast 84 – Ethische dilemma’s bij inschrijvers (volgens artificial intelligence)

Het blijft altijd een belangrijk onderwerp voor Octavia en mijzelf, ethische dilemma’s. Deze keer, als primeur, met hulp van ChatGPT of Copilot de vraag gesteld welke ethische dilemma’s aan de orde zijn bij het inschrijven op aanbestedingen. Eerlijkheid versus concurrentie: hoe voorkomen inschrijvers dat ze te veel informatie delen met hun concurrenten? Kwaliteit versus prijs: hoe zorgen inschrijvers ervoor dat ze niet te veel concessies doen? Samenwerking versus geheimhouding: hoe delen inschrijvers informatie zonder hun concurrentiepositie te schaden als ze samen met concurrenten moeten inschrijven? Verantwoordelijkheid versus winst: hoe gaan inschrijvers om met dilemma’s rondom prijs en productkwaliteit? En tenslotte lobbyen versus eerlijke kansen: hoe ver gaan inschrijvers bij het lobbyen zonder de eerlijke concurrentie te verstoren?

Podcast 83 – Aankondiging van vrijwillige transparantie vooraf

De aankondiging van vrijwillige transparantie vooraf is voor veel aanbestedende diensten en inschrijvers een relatief onbekend terrein. Een aankondiging van vrijwillige transparantie vooraf houdt in dat de aanbestedende dienst voor het sluiten van de (raam)overeenkomst zijn voornemen tot gunnen vrijwillig bekendmaakt via een van de aanbestedingsplatforms. Daardoor kunnen belanghebbenden zich hier eventueel tegen verzetten. Waarom pas je deze procedure toe? En hoe doe je dat dan? Welke stappen in welke volgorde moet je daarvoor als aanbestedende dienst zetten? Wat moet er in een aankondiging van vrijwillige transparantie vooraf staan? Welke termijnen gelden er? Hoe publiceer ik een aankondiging? Welke risico’s loop je als aanbestedende dienst hiermee? Wat hebben inschrijvers hieraan?

Podcast 82 – Evalueren? Ja, van je fouten kun je leren

Inkopers zijn vaak blij als de aanbesteding klaar is. Ze kunnen dan het aanbestedingsdossier overdragen aan collega’s die de contracten gaan managen. Voordat het zover is, valt er nog wel een andere belangrijke stap te zetten. Zowel voor de aanbestedende diensten als voor de inschrijvers. De evaluatie van de aanbesteding. Wat zou het doel moeten zijn van een evaluatie? Hoe wordt die evaluatie ingestoken? Intern en/of extern? Vindt een evaluatie altijd plaats bij een Europese, nationale, enkelvoudig onderhandse of meervoudig onderhandse aanbesteding? Wie dienen er bij de evaluatie aanwezig te zijn? Wanneer vindt er een evaluatie plaats? Voor of na definitieve gunning? Welke vragen moeten of kunnen partijen stellen in een evaluatiegesprek? Worden evaluatiegesprekken schriftelijk vastgelegd?

Podcast 81 – Gunningscriteria, de aanpak

Tot de gunningscriteria rekenen we zowel de prijs als de kwaliteit, maar in deze podcast staan we alleen stil bij het uitwerken van de kwalitatieve gunningscriteria. Zowel bij een openbare als een niet-openbare procedure. De gunningscriteria vormen de kern van iedere aanbesteding, met uitzondering van die aanbestedingen die op laagste prijs gegund worden. Het is dus van belang om er op het juiste moment meer dan voldoende tijd aan te besteden. Hoe pak je dat aan als aanbestedende dienst en hoe pak je de beantwoording van de vragen op als inschrijver? Welke stappen, ieder in hun eigen proces, zetten aanbestedende diensten en inschrijvers? Hoe stellen aanbestedende diensten de juiste vragen en hoe zorgen inschrijvers voor de juiste antwoorden?

Podcast 80 – Over fouten herstellen kunnen we een boek schrijven

Fouten maken is menselijk, dat hebben we al vaker gemeld in onze eerdere podcasts. Zowel bij aanbestedende diensten als bij inschrijvers gebeurt het. Maar wanneer mag/kan je die fout (laten) herstellen? Wanneer is er sprake van een wezenlijke wijziging? Wat zijn dan de consequenties? We zouden er een boek over kunnen schrijven maar hebben het geprobeerd duidelijk te maken in deze podcast. Welke arresten spelen een rol bij het herstellen van gebreken? Wat kan een aanbestedende dienst als zij de straf van uitsluiting expliciet in haar documenten heeft vermeld? En wat gebeurt er als ‘zou kunnen leiden tot uitsluiting’ onderdeel uitmaakt van de teksten? Welke meest voorkomende fouten zijn er en wat mag je dan wel of niet doen?

Podcast 79 – Een goede brief kan veel problemen voorkomen

Met het afronden van de beoordeling komt de volgende stap in het aanbestedingsproces aan de orde, het opstellen van de brieven met voornemen tot gunning en afwijzing. Een stap die je als inkoper zorgvuldig en vooral niet alleen moet uitvoeren. De gevolgen van een slechte of zelfs minder goede brief met name richting afgewezen inschrijvers kunnen namelijk aanzienlijk zijn. Vandaar dat we er in deze podcast aandacht aan schenken. Welke elementen zie je terug in een goede brief? Wat vermeld je bij het onderwerp van de brief? Wat schrijf je op over de gevolgde procedure, wat over de uitslag? Uiteraard of een inschrijver het contract gegund krijgt of niet, maar hoe transparant en volledig moet je zijn. Over scores, waardeoordelen en bezwaartermijnen. En last but not least, hoe eindig je een brief met een voornemen tot afwijzing?

Podcast 78 – Vuile vloeren, ranzige ramen

Deze podcast gaat over een bijzondere aanbesteding schoonmaak. Scope en doelstelling zijn vaag, kwaliteit van de huidige dienstverlening is bedroevend, budget is minimaal en er worden nu hoge kwaliteitseisen gesteld. Als scope en doel niet helder zijn, is het dan een risico voor een inschrijver (kritische) vragen te stellen. Welke rol spelen organisatiecultuur en professionaliteit van de inkoper hierbij? Wat wil een aanbestedende dienst? Een inschrijver die vragen stelt omdat hij een goed voorstel wil indienen? Of een inschrijver die geen vragen stelt en gouden bergen belooft die hij niet kan waarmaken? Wat te doen als een aanbestedende dienst niet te veel geld wil uitgeven? Wat besluit je als inschrijver als een aanbestedende dienst aangeeft dat er geen vragen meer gesteld kunnen worden en er nog veel open eindjes zijn? Wel of niet inschrijven?

Podcast 77 – Van twee walletjes eten, is dat toegestaan?

De titel klinkt in eerste instantie cryptisch, maar in de podcast zelf laten we er vanaf het begin geen misverstand over bestaan waar dit over gaat. Inkoopadviesbureaus die zowel aanbestedende diensten als inschrijvers in hetzelfde marktsegment ondersteunen. Is het toegestaan? Laten we vooropstellen dat het antwoord op deze vraag helaas ja is. Wettelijk zijn er geen bezwaren in te brengen tegen de bureaus die zich hiertoe laten verleiden. Men kan er dus evenmin consequenties aan verbinden. Is het ethisch? Daar zijn de meningen misschien over verdeeld, maar een volmondig nee zou hier op zijn plaats zijn. Wat kan je er als aanbestedende diensten aan doen? Wat zijn de voor- en nadelen van deze praktijken? Wat zijn de consequenties voor inschrijvers en bureaus als ze op deze manier inschrijven op aanbestedingen?

Podcast 76 – Rechtsmogelijkheden voor een inschrijver

Het Grossman-arrest, een gevleugelde uitspraak bij het aanbesteden, staat aan de basis van deze podcast. Een podcast die gaat over de (rechts)mogelijkheden die inschrijvers hebben als ze het ergens niet mee eens zijn of als er iets fout gaat bij een aanbesteding. Om te beginnen: een klacht indienen bij de aanbestedende dienst. Vervolgens maken we buiten de aanbestedende dienst het onderscheid tussen de Commissie van Aanbestedingsexperts (CvAE) en de Rechtbank. Wanneer moet je daar aankloppen en welke verschillende soorten procedures staan de inschrijvers dan ter beschikking? Wat zijn de vorderingsmogelijkheden? Welke consequenties hebben die vorderingen voor de aanbesteding? En last but not least, tegen welke dilemma’s lopen inschrijvers aan als ze gebruik willen maken van hun recht om bezwaar aan te tekenen?

Podcast 75 – Bid or no bid, that’s the question

Inschrijvers hebben te maken met een enorm aanbod van aanbestedingen. Inschrijven op al die aanbestedingen is geen optie en dus zal men een keuze moeten maken. Op basis van welke argumenten maken inschrijvers die keuze? Met een bid-no bid analyse. Kunnen we het, hebben we de capaciteit nu en straks bij de uitvoering en niet onbelangrijk, willen we het? Het zijn allemaal vragen die bij elke relevante aanbesteding weer aan de orde komen. Er dient een focus te komen op een of twee aanbestedingen, anders wordt het schieten met hagel op meerdere aanbestedingen. Om tot besluitvorming te komen bekijken inschrijvers iedere aanbesteding vanuit meerdere interne en externe aspecten plus natuurlijk de hamvraag of het financieel ook iets oplevert. Al deze aspecten komen in deze podcast aan de orde.

Podcast 74 – Jeukwoorden-bingo bij een aanbesteding

Deze podcast gaat over een regelmatig terugkerend onderwerp in de gesprekken die Octavia en ik voeren over het aanbesteden, namelijk de jeukwoorden. Woorden die óf overbodig zijn óf vervangen kunnen worden door andere woorden die de lading dekken óf voor verwarring en/of onduidelijkheden zorgen. Zowel aanbestedende diensten als inschrijvers hebben er baat bij als we in onze aanbestedingsdocumenten gebruik maken van voor iedereen begrijpelijke taal. Het voorkomt misverstanden, schept geen verwachtingen die we van beide kanten (toch) niet kunnen waarmaken en kan er zelfs voor zorgen dat we de gang naar de rechtbank niet hoeven te maken. Behalve het (be)noemen van de woorden, geven we in deze podcast ook een aantal tips om het gebruik van jeukwoorden te verminderen en voor zover mogelijk tot nul terug te brengen.

Podcast 73 – Gesprekken na voornemen tot gunning en afwijzing, meer dan logisch

Na het communiceren van een voornemen tot gunning en afwijzing, vinden er vanuit de aanbestedende dienst gesprekken plaats met de geselecteerde inschrijver en de afgewezen inschrijvers die behoefte hebben aan een nadere toelichting op hun afwijzing. Wie neemt het initiatief voor die gesprekken? Wat is het doel van beide soorten gesprekken? Welke onderwerpen staan er op de agenda? Wat mag je tijdens die gesprekken wel of niet bespreken? Wanneer vinden ze plaats? Wat is de toegevoegde waarde: voor de inschrijver, voor de aanbestedende dienst? Vind er nog een follow up of terugkoppeling plaats? Leg je die gesprekken schriftelijk vast? En zo ja, wat is dan de status van die schriftelijke vastlegging? Maakt die bij een gesprek met de geselecteerde inschrijver onderdeel uit van de af te sluiten overeenkomst?

Podcast 72 – Presentaties bij aanbestedingen, onderwerp van gesprek

Een presentatie door inschrijvers laten verzorgen. Het is een regelmatig terugkerend onderwerp van gesprek bij aanbestedende diensten. Een goede invulling met aandacht voor de basisprincipes van het aanbesteden is belangrijk. Het besluit of een presentatie deel gaat uitmaken van een aanbesteding wordt dus aan de voorkant genomen. Het bepaalt namelijk hoe je je aanbesteding moet inrichten. Past men de presentatie toe als een apart gunningscriterium of gebruikt men de presentatie ter verificatie van de antwoorden op de gunningscriteria? Wanneer zijn presentaties van toegevoegde waarde? Hoe kijken inschrijvers naar een presentatie? Wat doen zij om zich voor te bereiden op een presentatie? En, heel belangrijk, welke beoordelingscriteria kun je voor een presentaties formuleren en hoe dienen beoordelaars daar mee om te gaan?

Podcast 71 – Kwaliteit beoordelen bij inschrijvingen, een uitdaging of niet?

Het beoordelen van kwaliteit bij aanbestedingen vormt een terugkerend onderwerp. In de praktijk blijkt dat nog niet zo gemakkelijk. Het levert doorgaans veel gesprekstof op. Bij aanbestedende diensten als ze de open vragen voorbereiden en de antwoorden moeten beoordelen. Bij inschrijvers als ze het voornemen tot gunning hebben ontvangen. Heeft de beoordeling correct plaatsgevonden en klopt de gegeven onderbouwing? Welke benaming hebben de open vragen in aanbestedingsdocumenten? Hoe verloopt het proces van vragen opstellen en vervolgens beoordelen? Wie zijn er betrokken bij het opstellen van de vragen? En wie bij het beoordelen van de antwoorden? Waar zit hem de uitdaging in voor aanbestedende diensten? En wat kunnen inschrijvers met de beoordeling en vooral de toelichting op de beoordeling?

Podcast 70 – Werken met een groslijst biedt mogelijkheden

Je maakt als aanbestedende dienst gebruik van groslijsten bij het aanbesteden van diensten, leveringen en werken onder de aanbestedingsdrempel. Het zijn lijsten met de namen van leveranciers die geïnteresseerd én geschikt zijn om deel te nemen aan enkel- en meervoudig onderhandse aanbestedingen. Maar hoe werkt zo’n groslijst precies? Wanneer en hoe pas je een groslijst toe? Hoe komen inschrijvers te weten welke aanbestedende diensten voor welke inkoopsegmenten gebruik maken van groslijsten? Wat moeten inschrijvers ervoor doen om op die groslijst te komen? Welke voor- en nadelen zijn eraan verbonden? Zijn de PONT-principes (proportioneel, objectief, niet-discriminerend, transparant) ook hier van toepassing? Hoe beheer je die groslijsten en kan contractmanagement daar een rol bij spelen?

Podcast 69 – Inschrijven op aanbestedingen is een vak apart, een echt vak, een vak dat ertoe doet

Een kijkje nemen in de keuken van het inschrijven op aanbestedingen. Zo kun je deze podcast in één zin wel karakteriseren. Interessant voor zowel inkopers als inschrijvers. Octavia neemt ons namelijk mee in de stappen die bij het inschrijven genomen worden. Welke factoren zijn belangrijk om een succesvolle inschrijving op te leveren? Welke mensen zijn daarbij betrokken? Hoe verloopt de samenwerking? Niet alleen aan de kant van de inschrijver, ook aan de kant van het bureau dat de leverancier begeleidt bij dit proces en niet te vergeten tussen beide partijen onderling. Want niet elke inschrijver heeft een eigen tenderdesk om op een professionele manier in te schrijven. Wat werkt er wel en wat werkt er niet? Is het inschrijven een vorm van marketing bedrijven of toch wat anders?

Podcast 68 – Social return verdient meer aandacht bij aanbestedingen

Via het opnemen van social return in aanbestedingen kan de overheid opdrachtnemers stimuleren of verplichten om kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt te betrekken bij de uitvoering van de opdracht. De vraag is wel of dit bij elke aanbesteding toepasbaar is. Wat is het belang van social return? Op basis van welke wetgeving kan het door aanbestedende diensten worden ingezet? Hoe geven zij daar vervolgens invulling aan via eisen en wensen? Hoe kijken inschrijvers hier tegenaan? Is het inzetten van social return succesvol? Waar hangt dit vanaf? Zijn er cijfers bekend over het toepassen van social return door de overheid? Welke rol speelt contractmanagement daarbij? Zijn er aanbestedende diensten die als voorbeeld dienen en welke systemen gebruiken zijn daarbij?

Podcast 67 – Bijzondere en onbekende aanbestedingen, hoe zit dat precies?

De aanbestedingswetgeving kent een aantal bijzondere en onbekende aanbestedingen. Aanbestedingen die om verschillende redenen anders in de markt worden gezet dan via een openbare of niet-openbare procedure. En soms zelf helemaal niet gepubliceerd worden. We hebben het dan over de zogenoemde uitgesloten opdrachten. Bijvoorbeeld bepaalde defensieopdrachten, opdrachten voor de huur van onroerend goed en gevallen waarbij sprake is van inbesteden en quasi-inbesteden. Maar ook enkelvoudig en meervoudig onderhandse opdrachten onder de drempelbedragen mag je rekenen tot de onbekende opdrachten. En wat te denken van de Sociale en andere specifieke diensten, de zogenaamde SAS-Diensten. Waar wijken die aanbestedingen af van gewone aanbestedingen. Waarom is het een aparte categorie?

Podcast 66 – Is het onwil van de aanbestedende dienst of speelt er iets anders?

In deze podcast behandelen we voorbeelden van veel voorkomende situaties waarbij een inschrijver iets vraagt aan een aanbestedende dienst en de aanbestedende dienst niet wil meewerken. Of via een antwoord of via een actie. Is dat nu onwil van de aanbestedende dienst of speelt er iets anders? Wat zijn de gevolgen van deze onwil en wat kun je daar als inschrijver nog aan doen? Ons verzoek de antwoorden op een paar van onze vragen alleen aan ons te verstrekken, stuit op een niet akkoord, omdat de aanbestedende dienst wenst vast te houden aan een gelijk speelveld. Toch zijn de antwoorden voor ons van essentieel belang. Na de voorlopige gunning, in het verificatiegesprek, geeft de inkoper aan dat hij wil onderhandelen over het tarief. Wat kun je als inschrijver in deze gevallen (nog) doen?

Podcast 65 – ‘Of gelijkwaardig’, een uitdagend begrip bij aanbestedingen

Met de overgang naar een strikte(re) naleving van de aanbestedingswet ten aanzien van het gebruik van ‘of gelijkwaardig’ bij het specificeren van wat moet worden ingekocht, wordt goed aanbesteden een nog grotere uitdaging. Niet alleen de inkoper moet hier extra aandacht aan geven, maar ook het organisatieonderdeel waarvoor wordt ingekocht moet meer tijd stoppen in het uitwerken van specificaties. Mag je certificaten, merken of fabricaten wel of niet noemen en hoe gebruik je ‘of gelijkwaardig’ daarbij? Wat staat er in de wet en hoe verhoudt zich dat tot de werkelijkheid? Waar kan een verkeerd gebruik van ‘of gelijkwaardig’ in de praktijk toe leiden? Waarom en hoe vergroot het de complexiteit voor inschrijvers? Hoe beoordeel je als aanbestedende dienst de gelijkwaardigheid? Waar moet je bij de uitvoering vervolgens op letten?

Podcast 64 – Vragen? Geen vragen! Of toch wel?

In deze podcast besteden we wederom aandacht aan het vragen stellen. Deze keer bijzondere vragen uit een aantal aanbestedingen die Octavia heeft begeleid. Want wat te denken van de vraag van een leverancier die neigt naar beïnvloeding van de aanbestedende dienst. Door een suggestie te doen over het aantal partijen dat zou mogen inschrijven. Maar omgekeerd maken aanbestedende diensten er soms ook een potje van door wisselende antwoorden te geven, bijvoorbeeld over het aantal woorden dat de inschrijvers eerst moeten, daarna niet mogen en tenslotte weer wel mogen gebruiken. Onnavolgbaar en om gek van te worden. Het komt allemaal geregeld voor, waardoor het soms lijkt alsof aanbestedende diensten vergeten dat niet alleen de inschrijvers maar ook zijzelf gebaat zijn bij een juiste beantwoording van de gestelde vragen.

Podcast 63 – Concurrentiegerichte dialoog, serieus in gesprek met de markt

De concurrentiegerichte dialoog is een aanbestedingsmethodiek die niet vaak gebruikt wordt. Toch kan het voor aanbestedende diensten zeer zinvol zijn om te kijken naar de mogelijkheden van deze methodiek. Bijvoorbeeld als je (deels) onbekend bent met de oplossing voor je inkoopvraagstuk. In deze podcast vertellen we je hoe de procedure in elkaar steekt, wanneer en waarom je hem toepast. Wat staat er in de wet over de concurrentiegerichte dialoog? Hoe werkt dat in TenderNed en bijvoorbeeld Mercell? Waaruit bestaat een goede voorbereiding voor een dialoog? Hoe reageren inschrijvers en aanbestedende diensten op de methodiek als ze er mee aan de slag gaan? Waar moet je rekening mee houden, wat is er absoluut niet geoorloofd? Hoe creëer je als aanbestedende dienst nog meer toegevoegde waarde bij een dialoog. Wat biedt dat inschrijvers voor mogelijkheden?

Podcast 62 – Een abnormaal lage inschrijving, wat kan je ermee als inschrijver?

Inschrijvers die vinden dat hun concurrent veel te laag heeft ingeschreven vangen eigenlijk altijd bot bij de Nederlandse rechter. Die oordeelt al jaren dat de aanbestedende dienst controleert of een inschrijving abnormaal laag is en ook nog eens met een beperkte motivatieplicht. In mei van dit jaar heeft de hoogste Europese rechter echter een uitspraak met impact gedaan in een rechtszaak over dit onderwerp. Een uitspraak die mogelijk een einde maakt aan deze onbevredigende gang van zaken. Wat heeft de Europese rechter gezegd over het onderzoeken van een abnormaal lage prijs? Wanneer moet dat onderzoek plaatsvinden? Hoe moet dat onderzoek plaatsvinden en wat vindt de rechter van de motivatieplicht? Hoe moet die worden uitgevoerd. Welke elementen moeten in de motivatie terugkomen? En, wat kan je ermee als inschrijver?

Podcast 61 – Neemt u even plaats in de wachtkamer

Bij aanbestedingen maakt men steeds vaker gebruik van een wachtkamerconstructie en een wachtkamerovereenkomst. In het kort komt het er op neer dat de aanbestedende dienst met de inschrijver die als tweede is geëindigd een overeenkomst sluit voor het geval de eerst geëindigde leverancier de overeengekomen prestaties niet kan waarmaken. In deze podcast geven we tekst en uitleg over wat die twee genoemde begrippen verder inhouden. Verder maken we duidelijk waarom een aanbestedende dienst er gebruik van maakt en waar men dan rekening mee moet houden. We staan stil bij wat dit betekent voor de inschrijver die als tweede is geëindigd. Welke invloed heeft dit op het voornemen van de inschrijver wel of niet deel te nemen aan een aanbesteding?

Podcast 60 – Prijs is wat je betaalt, waarde is wat je krijgt

De financiële waarde van een contract is essentieel voor inschrijvers. Mede op basis daarvan bepalen ze of ze wel of niet inschrijven op een aanbesteding. Maar niet alleen inschrijvers, ook aanbestedende diensten hebben die financiële waarde nodig. Onder meer om te bepalen welke aanbestedingsprocedure(s) van toepassing is/zijn en bij een raamovereenkomst om gedurende de uitvoering van de overeenkomst te kunnen controleren of de overeenkomst is uitgenut. Hoe doe je dat, die waarde bepalen? Waar moet je rekening mee houden? Welke kennis heb je nodig en waar haal je die kennis vandaan als je die niet zelf in huis hebt? Welke uitdagingen komen er op je pad? Wat is het belang van die waarde als je de beoordelingsmethodiek gunnen op waarde wilt toepassen? En wat is het verschil tussen waarde en de prijs die je ervoor betaalt?

Podcast 59 – Ethiek en integriteit, het blijft ons bezighouden

In hoeverre spelen ethiek en integriteit een rol bij het inschrijven op aanbestedingen? Als adviseurs door meerdere inschrijvers gevraagd worden om te helpen bij het inschrijven? Kan of mag dit? Is er de schijn van beïnvloeding c.q. afstemming van inschrijvingen zoals dat ooit gebeurde bij de bouwfraude? Moeten inschrijvers daar transparant in zijn? Is het aan de andere kant voor aanbestedende diensten duidelijk dat het gebeurt? Kunnen ze het aantonen en is er iets tegen te doen? En wat doen adviseurs als zij gespecialiseerd zijn in een bepaald advies (bijvoorbeeld schoonmaak) en zij bij verschillende aanbestedingen informatie uit de markt ontvangen? Zij bouwen een databestand op dat commercieel heel interessant kan zijn, maar is die handel in informatie dan wel of niet ethisch verantwoord?

Podcast 58 – Van beoordeling naar gunningsbesluit, een uitdaging

Na beoordeling van de inschrijvingen bij een aanbesteding volgt voor de inkoper de uitdaging om de resultaten van de beoordeling goed en zorgvuldig te verwoorden in de motivering van het gunningsbesluit. Het woord gunningsbesluit is in deze podcast de verzamelnaam voor het besluit over zowel de gunning als de afwijzing. Met name de afwijzing vraagt extra aandacht. Wat moet er dan in een gunningsbesluit staan? Hoe kom je tot de motivering van de afwijzing? Welke elementen dienen daarin terug te komen? Mag je daar bijvoorbeeld prijzen of andere commerciële informatie van de winnende inschrijver in meenemen? Wat vertel je afgewezen inschrijvers als ze voor een toelichting op gesprek komen? Mag een inschrijver dan alsnog verzoeken inzage te krijgen in de winnende inschrijving om deze te controleren op een juiste beoordeling?

Podcast 57 – Risicomanagement bij aanbestedingen

Vooral bij complexe, omvangrijke en/of risicovolle aanbestedingen levert het uitvoeren van een risicoanalyse interessante informatie op over de mogelijke risico’s en het risicomanagement. Niet alleen over risico’s die men loopt tijdens de voorbereiding, maar ook tijdens de uitvoering van een aanbesteding gevolgd door de implementatie en de uitvoering van het uiteindelijk afgesloten contract. Wat merken inschrijvers daarvan? Voor een deel niets omdat de aanbestedende diensten de risico’s zelf zullen beperken met verschillende maatregelen. Een deel van de benoemde risico’s die intern niet zijn te beperken, vindt zijn weg naar de inschrijvers via de eisen en de gunningscriteria. Van inschrijvers wordt vervolgens verwacht dat zij daarop gaan reageren met risico beperkende maatregelen die binnen hun bereik liggen.

Podcast 56 – De wet van Murphy, vervolg op de zwevende bankjes

In podcast 39 vertelden we jullie over de aanbesteding van bushokjes door de gemeente Utrecht waar van alles misging. Met name bij de zwevende bankjes in die bushokjes. In deze vervolg-podcast geven we nu een compleet overzicht van de gemaakte fouten. Niet alleen de gemeente Utrecht ging namelijk in de fout, maar ook de leverancier, de lagere rechtbank en de advocaten van de gemeente Utrecht hadden een aandeel in dit foutenfestival. Maar niet alleen de fouten komen aan bod, ook de uitspraak van de rechter in hoger beroep en de schadelijke gevolgen van deze bijzondere aanbesteding lichten we puntsgewijs uitgebreid toe. Dit alles met het doel er met zijn allen van te leren en de gemaakte fouten bij volgende (gelijksoortige) aanbestedingen te voorkomen.

Podcast 55 – Bid-rigging: samenspannen bij aanbestedingen

Net zoals bij phishing zullen veel mensen zeggen dat ze er niet intrappen: bid-rigging, het samenspannen van leveranciers bij aanbestedingen. Toch gebeurt het vaker dan je denkt. Daarom heeft de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMA) hier ook een document aan gewijd. Serieus genoeg dus om hier in onze podcast aandacht aan te besteden. Belangrijkste vragen: hoe je kun je het herkennen en wat kun je doen om het te voorkomen? Welke schadelijke gevolgen kent bid-rigging? Is het verboden of niet? En als het verboden is, waarom is het dan verboden? Welke vormen kent bid-rigging (of samenspannen)? Welke waarschuwingssignalen zijn er? En tenslotte staan we ook stil bij wat je als aanbestedende dienst kunt doen als je bid-rigging vermoedt.

Podcast 54 – Adviesbureaus in aanbestedingsland, wat doen ze daar?

Bij het uitvoeren van aanbestedingen maken aanbestedende diensten nogal eens gebruik van adviesbureaus. Een van de belangrijkste vragen daarbij is waarom ze dat doen. En vervolgens de logische vraag waar ze die bureaus dan voor inhuren. Hoe worden die bureaus gevonden? Welke controlemechanismen hanteert een aanbestedende dienst om de kwaliteit van de dienstverlening (lees de adviezen) te bewaken? Hoe voorkomt een aanbestedende dienst dat er ongewenste verbanden zijn of ontstaan tussen bureaus en een of meer inschrijvers? Wat doen bureaus met de informatie die zij onder ogen krijgen? Ze krijgen namelijk alle inschrijvingen te zien. En wat vinden inschrijvers eigenlijk van de inschakeling van adviesbureaus?

Podcast 53 – Alles in het leven is relatief, bij het beoordelen soms ook

Bij het aanbesteden kennen we al heel lang de relatieve beoordelingsmethode. Het is de meest gebruikte methode én een methode die de laatste twee jaar onder druk staat. In deze podcast leggen we uit waarom het relatief beoordelen op kritiek mag rekenen vanuit verschillende kanten. We staan stil bij de bezwaren die er leven, maar geven ook aan wat er nog wel mogelijk is bij het relatief beoordelen. Tevens maken we duidelijk hoe je deze methode kunt gebruiken om als inschrijvers bij een aanbesteding te frauderen en de uitslag te manipuleren. En belangrijk, hoe je als aanbestedende dienst dat kunt voorkomen. Verder geven we een toelichting over de verschillende uitvoeringen van de relatieve beoordelingsmethode en tenslotte leggen we uit wat er gebeurt als je op kwaliteit geen 100% puntenscore kunt behalen.

Podcast 52 – ‘The proof of the pudding’ komt in de praktijk(test)

Je kunt als inschrijver van alles opschrijven in je offerte, maar ‘the proof the pudding’ komt pas in de praktijk. Vaak dus pas nadat gunning en contractering heeft plaatsgevonden. Een uitzondering daarop vormen aanbestedingen waarbij de aanbestedende diensten besloten hebben om een praktijktest onderdeel uit te laten maken van de beoordeling. Dat doet men dan met het doel bij de interne gebruikers of nog breder de medewerkers draagvlak te creëren voor een bepaalde dienst of product. Toch moet je als aanbestedende dienst vooraf ontzettend goed nadenken over die praktijktesten. Wat ga je precies beoordelen? En hoe ziet de beoordelingssystematiek er dan uit? Wat zijn de trucs van inschrijvers bij praktijktesten? En waarom vinden inschrijvers dit interessant genoeg om eraan mee te doen?

Podcast 51 – Een lot uit de loterij, bij het aanbesteden?

Wanneer kan er bij het aanbesteden een loting plaatsvinden? Dat kan zowel bij de selectie- als de gunningsfase. Waar moet je als aanbestedende dienst dan op letten bij het loten in beide fases? Hoe komt een loting, en nog belangrijker, hoe komt de uitkomst van een loting over bij een inschrijver? Wat moet er over de loting in een aanbestedingsdocument staan? Kan er volstaan worden met de opmerking dat er (mogelijk) een loting plaatsvindt of moet daar meer tekst aan gewijd worden? Heb je als inschrijver überhaupt iets te willen bij een loting? Hoe groot is de kans dat je als inschrijver een loting overleeft bij de selectiefase? En hoe groot is de kans dat je een loting bij de gunningsfase wint? Wat zijn de verschillen tussen die twee fases wat betreft het loten? Is een loting eerlijk en doet dat recht aan de inspanningen van de inschrijver?

Podcast 50 – De jubileum-versie en wat kan er beter bij aanbesteden

Toen we twee jaar geleden na een aantal maanden experimenteren, startten met onze podcastserie ‘Alles over aanbesteden’ hadden we niet bedacht dat we het aantal van 50 podcasts zouden halen. Met veel plezier nemen we jullie bij deze podcast mee in de geschiedenis van de afgelopen twee jaar. Hoe we op het idee kwamen, op welke wijze we de podcasts voorbereiden, met veel plezier opnemen en niet te vergeten dat we er zelf ook veel van leren. Daarnaast behandelen we in deze jubileum-podcast een aantal mogelijkheden om het aanbesteden te verbeteren. Bijvoorbeeld door het achterwege laten van juridische taal en verwijzingen naar de aanbestedingswet. Of de wens van Octavia richting aanbestedende diensten honoreren om de opgegeven planning na te komen en, als dat echt niet mogelijk is, de inschrijvers hierover (tijdig) te informeren.

Podcast 49 – Manifest ‘Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen’ (MVOI)

Een hele lange naam voor een manifest. Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen en in deze podcast houden we het bij de afkorting MVOI. Wat is nu precies de bedoeling van dit manifest? Wat zijn de verschillen met het eerdere manifest Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI)? Ja, de O van Opdrachtgeven. Dat is duidelijk. Maar wat verstaan we daaronder en hoe staat dat in relatie tot het aanbesteden. Verder behandelen we de verschillen tussen MVI en MVOI, maar ook de zes thema’s uit het manifest MVOI. Wat mag je als aanbestedende dienst en inschrijver verwachten van het manifest? Waar lopen beide partijen tegenaan bij de uitvoering in de praktijk? Wat werkt wel en wat werkt niet? En moet de overheid via het aanbesteden vooroplopen bij ontwikkeling van duurzaamheid en innovatie of moet de markt dat oppakken?

Podcast 48 – Manipulatief en strategisch inschrijven, over misbruik en gebruik

In onze podcast behandelen we deze keer de gevoelige onderwerpen manipulatief en strategisch inschrijven. Welk doel willen inschrijvers daarmee bereiken? Wat houden ze precies in en wat is nu eigenlijk het verschil? Is er een duidelijk onderscheid of worden beide manieren van inschrijven gescheiden door een dunne lijn? Wat zet je hier vooraf over in je aanbestedingsdocumenten? Verder hebben we het over hoe je een strategische inschrijving signaleert? Wat doe je als aanbestedende dienst als je een of meerdere manipulatieve inschrijvingen ontvangt. Ook onze eigen ervaringen met manipulatieve en strategische inschrijvingen komen aan bod. Vormen dit soort inschrijvingen een discussiepunt bij de inkopers van een aanbestedende dienst en wat kunnen inschrijvers hiervan leren?

Podcast 47 – Ethiek en integriteit, wat kan wel en wat kan niet

We hebben het bij aanbesteden vaak over wat wel kan en wat niet kan. Een groot deel van de vragen en antwoorden daarover is gebaseerd op wat er in de aanbestedingswet staat. Een ander, kleiner deel is gebaseerd op ethiek en integriteit maar wat houdt dat precies in? Hebben we het dan ook over normen en waarden? Zijn er spelregels over vastgelegd en waar kunnen we die dan terugvinden? Bij welke fasen van het aanbestedingsproces spelen ethiek en integriteit een rol? Hoe gaan aanbestedende diensten om met vertrouwelijke informatie voor, tijdens of na het aanbestedingsproces? Waar wordt er in het Uniform Europees Aanbestedingsreglement (UEA) aandacht besteed aan integriteit en op welke manier? Vindt er controle plaats van de antwoorden die daar gegeven worden? En hoe integer beoordelen leden van projectteams de offertes?

Podcast 46 – Concurrentie tussen bedrijven: over het waarom van het aanbesteden

In deze podcast hebben we het over de Wet van het Aanbesteden. Of beter gezegd het waarom van het aanbesteden. Waarom werden die spelregels in de vorm van aanbestedingswetgeving bedacht voor het inkopen door overheden? Daar zat in de jaren 70 van de vorige eeuw een zekere gedachte achter bij de Europese Unie (toen nog Europese Gemeenschap geheten), namelijk zorgen voor één interne markt waarbij bedrijven uit alle deelnemende landen met elkaar konden concurreren. Maar wat is er van die gedachte terecht gekomen, bijna 50 jaar na dato? Is die markt echt opengegaan en concurreren Europese bedrijven met elkaar? Heeft het ook gezorgd voor meer concurrentie tussen Nederlandse bedrijven onderling? En niet onbelangrijk, hoe zit het met de naleving van die Europese aanbestedingswetgeving?

Podcast 45 – Follow the Money, alleen niet bij het aanbesteden in Nederland

Soms lees je weleens nieuws waarover je verbijsterd bent en waarvoor je je oprecht schaamt. Het vorige week door Follow the Money (FTM), platform voor onderzoeksjournalistiek, gepubliceerde onderzoek over de transparantie bij openbare aanbestedingen binnen de EU is een voorbeeld van dat nieuws. Uit onderzoek van FTM blijkt namelijk dat bij meer dan 60% van alles wat de Nederlandse overheid inkoopt onzichtbaar blijft waar het geld naar toe gaat. In deze podcast staan we daar uitgebreid bij stil. Noemen we een aantal van de voorbeelden die voorkomen in het artikel, vergelijken we ‘onze’ resultaten met die van andere landen, kijken we naar de mogelijke oorzaken, hebben we het over de beperkingen die we in Nederland zelf opwerpen en bespreken we de mogelijkheden deze ongewenste situatie om te draaien.

Podcast 44 – Selectie, de eerste stap op weg naar gunning

De selectiecriteria zijn de eisen die een aanbestedende dienst stelt aan de leverancier zelf. Belangrijk is dat je ze niet moet verwarren met de gunningscriteria die later in het beoordelingsproces aan bod komen. Die gaan namelijk over het aanbod van de leverancier. Maar waarvoor zijn die selectiecriteria nu precies bedoeld? Is er een verschil tussen selectiecriteria bij een openbare en een niet-openbare procedure? Welk doel hebben ze bij een niet-openbare procedure? Vormvoorschriften, uitsluitingsgronden en geschiktheidseisen maken onderdeel uit van die selectiecriteria maar wat verstaan we daaronder? Welke valkuilen liggen er op de loer bij die drie onderdelen? Waarom is het zo belangrijk om daar voldoende tijd aan te besteden en alle selectiecriteria zo zorgvuldig mogelijk te formuleren?

Podcast 43 – De belangrijke rol van de onderaannemer

De onderaannemer kom je niet alleen tegen bij het aanbesteden van Werken, maar ook wanneer we het hebben over het aanbesteden van Leveringen en/of Diensten. Daar speelt de onderaannemer, hoewel het voorvoegsel ‘onder’ anders doet vermoeden, een belangrijke rol. Toch roept de inschakeling van onderaannemers bij aanbestedingen nogal wat vragen op. Wat doet de aanbestedende dienst bijvoorbeeld met de informatie die een inschrijver over zijn onderaannemer(s) aanlevert? Controleert hij dat en zo ja, wanneer en hoe? Moet een inschrijver zijn onderaannemers van tevoren bij zijn inschrijving opgeven of kan dat ook pas na een mogelijke definitieve gunning? Mag een inschrijver gedurende de uitvoering van de opdracht een of meerdere van zijn onderaannemers van de opdracht halen?

Podcast 42 – Een gelijk speelveld creëren, utopie of werkelijkheid?

Een gelijk speelveld, ook wel level playing field genoemd, bij een aanbesteding. Is dat nu een utopie of werkelijk mogelijk? Op welke vlakken is er sprake van een gelijk speelveld? De zittende leverancier heeft toch per definitie een voorsprong en hoe verklein je als mogelijk nieuwe leverancier die achterstand? Welke mogelijkheden heeft de aanbestedende dienst om die voorsprong te verkleinen? En hoe ga je daar als inkoper en als nieuwe leverancier mee om? Welke informatie moet je absoluut delen en welke informatie mag je niet delen? Bij welke andere zaken is dat gelijke speelveld nog meer van belang? Heb je als je inschrijver de mogelijkheid bij constatering van onregelmatigheden om een klacht in te dienen of in het ergste geval een rechtszaak te starten?

Podcast 41 – Van je fouten bij het aanbesteden kun je leren

In deze podcast hebben we het (weer) over veel voorkomende fouten bij het aanbesteden, zowel aan de zijde van de aanbestedende dienst als aan de zijde van de inschrijver. Fouten bij het stellen van vragen en waarom dat verstrekkende gevolgen kan hebben. Spreadsheets die niet blijken te kloppen of niet worden ingevuld en hoe monkey testing daar een oplossing voor biedt. Teksten die aanleiding geven tot misverstanden of teksten die zelfs in zijn geheel ontbreken. Gunningsbeslissingen die men vergeet te melden of, nog erger, die niet correct zijn. Planningen die afwijken van de regels in de aanbestedingswet of onnodige druk veroorzaken als ze dwars door de vakantieperiodes heenlopen.

Podcast 40 – Kan niet waar zijn? (deel 3)

De wondere wereld van Octavia en haar aanbestedingen. Het komt allemaal weer terug in deze nieuwe podcast over gebeurtenissen die bij haar en bij mij op zijn minst de wenkbrauwen doet fronsen. Deel 3 alweer van ‘Kan niet waar zijn?’, waarin we ons verbazen over rare zaken die we bij het aanbesteden tegenkomen. Zoals de bijzondere betalingsvoorwaarden van een onderwijsinstelling die niet bepaald getuigen van realiteitszin. Of het onbegrijpelijke en verouderde taalgebruik waarvan een aanbestedende dienst zich bedient als ze het knik-model willen toepassen en dat proberen uit te leggen aan de inschrijvers. Hoe verloopt een aanbesteding als er meerdere leveranciers een vraag stellen over niet kloppende teksten in een aanbestedingsdocument? En wat als daar vervolgens een onbevredigend antwoord van de aanbestedende dienst op terugkomt?

Podcast 39 – Hoe een zwevend bankje pootjes kreeg (De Volkskrant)

Deze podcast gaat over een artikel uit De Volkskrant van afgelopen zaterdag. Het artikel heeft als titel ‘Hoe een zwevend bankje pootjes kreeg’ en beschrijft de aanbesteding van abri’s (ook wel bushokjes genaamd) inclusief bankjes door de gemeente Utrecht. Direct bij lezing zorgt het voor opgetrokken wenkbrauwen en daar blijft het niet bij. In deze podcast delen we onze verbazing (soms overgaand in verbijstering) over de gebeurtenissen tijdens en na de aanbesteding die in 2018 is gestart en heeft geleid tot een inmiddels langlopende en nog niet afgesloten rechtszaak. Als er niet zoveel overheidsgeld mee is gemoeid, zou het hilarisch en lachwekkend zijn.

Podcast 38 – Nut en noodzaak van de CPV-code

Wanneer je gaat aanbesteden ontkom je niet aan het gebruik van een CPV-code. Zonder die code krijg je als aanbestedende dienst namelijk je aanbesteding niet gepubliceerd. Aan de andere kant kunnen potentiële gegadigden en inschrijvers door diezelfde CPV-code de overheidsopdracht voor hun producten, diensten of werken via TenderNed goed terugvinden en heeft men geen last van taalbarrières. Maar waar staan de letters CPV voor, waar kun je ze terugvinden? Wat is de oorsprong van de CPV-code en hoe zijn de codes ingedeeld? Waar ligt de uitdaging voor een aanbestedende dienst bij het toepassen/gebruiken van een CPV-code? Volstaat een enkele CPV-code of moet je er meerdere gebruiken? Welke rol speelt de CPV-code bij het bepalen of leveringen en/of diensten bij elkaar horen? En of ze wel of niet mogen worden gescheiden?

Podcast 37 – Woord- en taalgebruik bij aanbestedingen

Daar valt veel over te zeggen en dat doen we dan ook in deze nieuwe podcast. Veel aanbestedingsdocumenten blinken uit – en dat bedoelen we hier niet positief – in moeilijk, vaak juridisch taalgebruik. En de vraag is meer dan gerechtvaardigd of dat wel noodzakelijk is. Is een letterlijke verwijzing naar teksten uit de aanbestedingswet inclusief artikelnummers een verduidelijking of zorgt dat voor afleiding? Kan de inhoud van een aanbesteding in drie A4 worden beschreven? Is less more or not? Welke aanspreekvorm gebruik je in je documenten: u, wij of de naam van de aanbestedende dienst en het woord inschrijver. Welke indruk laat formeel en soms zelfs bot taalgebruik in de nota van inlichtingen achter bij inschrijvers? En kan één verkeerd of vergeten woord leiden tot misinterpretatie en mogelijk zelfs rechtszaken?

Podcast 36 – Dit is niet normaal, zelfs abnormaal, zo’n lage prijs

In tegenstelling tot het dagelijks leven waar we de komende tijd nog vaker zullen horen dat iets ontzettend duur is (geworden), komen we bij het aanbesteden eens in de zoveel tijd het fenomeen tegen van de ontzettend lage prijzen. Abnormaal laag wel te verstaan en wat doe je dan als aanbestedende dienst? In welke hoek moeten we dit onderwerp bij aanbestedingen zoeken: leveringen, diensten of werken? Waarop is die aanname van een abnormaal lage prijs gebaseerd? Kan je dit voorkomen of moet je ermee zien te dealen als je de inschrijvingen binnen hebt? Welke kennis heb je zelf (nodig) en welke kennis betrek je van externen? Wat zijn de gevolgen van een (externe) check? Bij gunnen op waarde, relatieve beoordeling of een laagste prijs.

Podcast 35 – Administratieve lastenverlichting, werkt het echt?

Administratieve lastenverlichting, twee mooie woorden uitgeschreven en uitgesproken bij aanpassing van de Aanbestedingswet in 2016. Het zou de verplichtingen en daarmee de lasten van inschrijvers bij het meedoen aan aanbestedingen (hebben) moeten verlichten, maar werkt dat in de praktijk ook echt zo? In deze podcast bespreken we waarom die administratieve lastenverlichting toen zo’n belangrijk onderwerp was en eigenlijk nog steeds is. Waar kwam die roep om verlichting vandaan? Welke voorbeelden van lastenverlichting werk(t)en ook echt en welke niet? Wat deden de inkopers met die richtlijnen om minder papierwerk te creëren? Bijvoorbeeld door het verplicht gebruik van de UEA. Werd het hen ook gemakkelijker gemaakt of juist moeilijker?

Podcast 34 – See you in court

In deze podcast hebben we het over de oorzaken en gevolgen van rechtszaken bij aanbestedingen. Welke verbanden zijn er te leggen en welke kosten zijn ermee gemoeid? Zijn het alleen fouten die leiden tot rechtszaken? Wat zijn de kansen om een rechtszaak te winnen als je als inschrijver ontevreden bent over de beoordeling van je offerte? Welke consequenties heeft het voor de aanbesteding als er een rechtszaak wordt aangespannen? Zijn er alternatieven die minder ingrijpend zijn en mogelijk een oplossing bieden? Wat betekent het na afloop van een rechtszaak voor volgende aanbestedingen? Welke tips zijn er te geven richting inschrijvers en aanbestedende diensten? En wat zijn onze ervaringen.

Podcast 33 – Drempelbedragen, waar komen ze vandaag en hoe ga je ermee om

Als je de contractwaarde van wat je wil aanbesteden weet, kan je aan de hand van de drempelbedragen vaststellen of je wel of niet Europees dient aan te besteden. Maar wie bepaalt deze drempelbedragen? En hoe worden ze bepaald en zijn ze inclusief of exclusief btw? Zijn ze voor altijd vastgesteld of variëren ze per jaar? Voor welke overheidsorganisaties zijn ze van toepassing? Wat doen aanbestedende diensten om eronder uit te komen? En wat gebeurt als na gunning van een onderhandse procedure blijkt dat een aanbestedende dienst met de contractwaarde toch boven het drempelbedrag uitkomt? Vindt er achteraf controle plaats en als dat zo is, op welk niveau?

Podcast 32 – Stop, tot hier en niet verder

Het stopzetten van een aanbesteding, want daar gaat deze podcast over, is niet iets wat je als inkoper bij een aanbestedende dienst graag doet. Integendeel, over het algemeen betekent het vaak dat er iets fout is gegaan bij een aanbesteding en dat is geen prettige ervaring. Tot de ontdekking komen dat er na weken en/of maanden van voorbereiding iets niet goed is gegaan. Wanneer zet je als aanbestedende dienst een aanbesteding stop? Welke redenen liggen daaraan ten grondslag? En misschien nog veel belangrijker, wat zijn de gevolgen voor zowel de aanbestedende dienst als de inschrijvers? Hoe verloopt zo’n procedure van stopzetten? Kunnen inschrijvers eventueel gemaakte kosten verhalen op de aanbestedende dienst? Welke stappen kunnen er worden gezet na de stopzetting?

Podcast 31 – Iedere aanbesteding begint met een planning

Ieder project en dus ook een aanbesteding begint met een planning van de verschillende werkzaamheden: van de voorbereiding tot en met de uitvoering. Zonder planning ontaardt een aanbesteding vaak in een chaotisch traject en komt het over het algemeen niet (meer) goed. Het is dus zaak tijdig en voldoende aandacht aan de planning te besteden. Hoe bepaal je als aanbestedende dienst je planning? Wie betrek je daarbij? Met welke wettelijke termijnen moet je rekening houden en zijn dat dan minimum- of maximumtermijnen? Waar vind je die termijnen terug? Hoe zorg je voor een realistische planning en hoe ga je om met verzoeken van inschrijvers om de planning aan te passen? Mag je überhaupt als aanbestedende dienst je planning na publicatie aanpassen?

Podcast 30 – Een level playing field, gelijke kansen voor alle leveranciers

In goed Nederlands staat een level playing field voor een gelijk speelveld. Bij een aanbesteding betekent dit dat alle leveranciers gelijke kansen hebben om te worden gekozen als voorkeursleverancier. Dat dit in de praktijk niet altijd zo gemakkelijk is tonen we in deze podcast aan door het bespreken van een aantal voorbeelden. Hoe bepaal je bij een meervoudig onderhandse aanbesteding welke leveranciers je uitnodigt? Nodig je daarbij ook een zittende leverancier uit? Wat is zijn kans om de aanbesteding te winnen? Met welke valkuilen heeft die zittende leverancier te maken? Hoe ga je om met een in je organisatie rondlopende huidige leverancier als er een Europese aanbestedingsprocedure aan de gang is? En last but not least, hoe creëer je die gelijke kansen, het level playing field, voor alle leveranciers.

Podcast 29 – It’s all about the money, de kosten van een aanbesteding

Als we het hebben over aanbesteden vergeten we nog weleens dat daar kosten mee gemoeid zijn. Heel veel kosten, zowel bij inschrijvers als bij aanbestedende diensten. Voornamelijk de uren en de bijbehorende kosten van de mensen die zich ermee bezighouden. In deze podcast ontrafelen we die verschillende soorten uren en de daarmee gepaard gaande kosten. Waaraan besteden inschrijvers en aanbestedende diensten de meeste tijd? Welke mensen zijn er aan beide kanten bij een aanbesteding betrokken? Kun je hun inzet en kosten op basis van uurtarieven inzichtelijk maken? En hoe verhouden die kosten zich vervolgens tot de waarde van de opdracht die wordt aanbesteed?

Podcast 28 – Presentaties en interviews, inschrijvers op bezoek bij aanbestedende diensten

Bij sommige aanbestedingen maken presentaties en interviews deel uit van kwalitatieve gunningscriteria. Is er een onderscheid tussen presentaties en interviews? Wat willen aanbestedende diensten daarmee bereiken? En hoe past dat dan binnen de rest van de gunningscriteria? Zijn ze gelijkwaardig aan de andere criteria of komen ze aan bod in een laatste, aparte fase van de beoordeling? Krijgen alle inschrijvers de kans om zich te presenteren of slechts een deel van de inschrijvers? Stelt een aanbestedende dienst nog bijzondere eisen aan de presentaties en interviews en wat wordt er vervolgens beoordeeld? Waar ligt de scheidslijn tussen subjectiviteit en objectiviteit? Kunnen inschrijvers zich hierop voorbereiden en zo ja hoe dan?

Podcast 27 – Beoordelingscommissie bepaalt uitkomst aanbesteding

Bij iedere aanbesteding is er sprake van een beoordelingscommissie of beoordelingsteam. De mensen die daar deel van uitmaken bepalen de uitkomst van een aanbesteding. Het is dus belangrijk om daar uitgebreid aandacht aan te besteden. Hoe bepaal je bijvoorbeeld de samenstelling van een beoordelingsteam? Welke functies en rollen dienen daarin terug te komen? Welke rol spelen de deelnemers van een beoordelingsteam bij het opstellen van de aanbestedingsdocumenten? Wat kenmerkt goede beoordelaars en hoe bereid je ze voor op hun belangrijke taak? Wat vermeld je in de aanbestedingsdocumenten over de beoordelaars? Wat is essentieel bij het beoordelen van offertes: de cijfers of de argumenten die daarbij horen?

Podcast 26 – Van TenderNed tot Mercell, platformen voor lancering aanbestedingen

Voor het publiceren van je aanbesteding zijn er in Nederland digitale platformen zoals TenderNed, het vanuit de overheid verplichte platform, en een aantal commerciële platformen die op hun beurt weer verbonden zijn met TenderNed. Kortom, voor aanbestedende diensten is er een groot aanbod en welk platform kies je dan? Waarom zijn er naast TenderNed, gefinancierd met overheidsgeld, commerciële partijen die ieder hun eigen inrichting hebben? Op basis van welke argumenten kiezen aanbestedende diensten voor een bepaald platform? Welke ervaringen hebben zowel aanbestedende diensten als inschrijvers met deze platformen? En hoe gaan inschrijvers om met al die platformen, verschillende gebruikersinterfaces en keer op keer nieuwe versies?

Podcast 25 – Proportionaliteit, een woord dat nadere invulling verdient

De Gids Proportionaliteit lijkt met de woorden gids en proportionaliteit in de naam te veronderstellen dat het een vrijblijvend, richtinggevend en zeker niet kaderstellend document is binnen de aanbestedingswetgeving. Maar klopt dat ook? En wat kun je er mee als inschrijver? Wat zijn de voor- en nadelen van het #proportionaliteitsbeginsel dat is uitgewerkt in de Gids Proportionaliteit? Welke relatie is er tussen #proportionaliteit en de hoogte van een gevraagde verzekering, een kostenvergoeding en/of het programma van eisen en wensen? En welke bijzondere disproportionele, soms tenenkrommende eisen is Octavia tegengekomen in haar dagelijkse praktijk bij het begeleiden van inschrijvers.

Podcast 24 – Gerucht over aanbesteden

Hoera, de Podcastserie ‘Alles over Aanbesteden’ bestaat één jaar. Met veel plezier hebben wij, Octavia Siertsema en Peter Streefkerk, tot nu toe 23 podcasts gemaakt, die we elke twee weken hebben gepubliceerd. En dus is het tijd voor een feestje en publiceren wij hierbij de nieuwe podcast: nummer 24 en een jubileum uitgave. Een speciale podcast dit keer. Want, wat is er aan de hand in aanbestedingsland? Wij horen een gerucht in de wandelgangen, er is sprake van een serieuze Peter Streefkerk, terwijl Octavia Siertsema niet weet wat ze hoort. Onze inschatting is dat dit gerucht een schok teweeg brengt bij iedereen die met aanbesteden te maken heeft.

Podcast 23 – Aanbestedingsprocedures, welke kies je en waarom

We kunnen er lang en breed over praten maar bij het Europees aanbesteden kan je niet om de procedures heen. In deze podcast bespreken we welke aanbestedingsprocedures er zijn, welke het meest gebruikt worden, voornamelijk de openbare en de niet-openbare procedure, en waarom. Welke procedures er nog meer zijn en we in de toekomst in andere podcasts zullen behandelen. Verder hebben we het over onze allereerste ervaringen met deze procedures, waar we tegenaan gelopen zijn en wat voor uitkomsten het heeft opgeleverd. Tenslotte staan we stil bij hoe inschrijvers tegen de verschillende procedures aankijken.

Podcast 22 – Wat hebben we nu aan onze (verwijderde) fiets hangen?

Hoe een aanbesteding van verwijderde fietsen in Amsterdam werd verkwanseld en dit vele vragen oproept. De gemeente Amsterdam bleef jaarlijks zitten met meer dan 60.000 van de openbare weg verwijderde fietsen. Omdat de gemeente op dit gebied ontzorgd wilde worden, gunde zij na een marktconsultatie en Europese aanbesteding deze fietsen in 2016 voor een periode van vier jaar aan een bedrijf van een ex-gemeenteambtenaar. Wat speelde zich allemaal af bij deze aanbesteding? Het onderzoeksplatform ‘Follow The Money’ dook in deze aanbesteding en kreeg via verschillende WOB-verzoeken heel veel bijzondere informatie boven water. Informatie die door Octavia en mijzelf van commentaar is voorzien.

Podcast 21 – Kwaliteit van een bestek: garbage out, more garbage in?

Als je mee wil doen aan een aanbesteding voor een opdracht van een overheidsorganisatie heb je aanbestedingsdocumenten nodig, ook wel ‘bestek’ genoemd. Maar wat wordt bedoeld met een bestek? Het geheel aan procedures of het inhoudelijke deel van de aanbestedingsdocumenten? Gaat het in een bestek om de eisen, de wensen of allebei? Wanneer is een bestek wel of niet goed? Zegt het aantal vragen vanuit inschrijvers iets over de kwaliteit van het bestek? En welke relatie is er tussen een bestek en de kwaliteit van de uitvoering? Is er sprake van het ‘garbage out, more garbage in’-principe?

Podcast 20 – Gunningscriteria, de essentie van een aanbesteding

In de gunningscriteria vind je de essentie terug van een aanbesteding. Van wat een aanbestedende dienst aan producten en/of diensten nodig heeft voor zijn bedrijfsvoering. Daar moet vanuit die aanbestedende dienst alle aandacht naar uitgaan. In deze podcast komt aan de orde hoe een aanbestedende dienst in dat proces te werk gaat. Maar ook hoe de inschrijver daar tegenaan kijkt. Het maakt de gunningscriteria tot een veelzijdig, interessant en zoals gezegd essentieel onderdeel van een aanbesteding.

Podcast 19 – Het contract als begin en einde van een aanbesteding

Het contract vormt een belangrijk document voor een aanbesteding. Enerzijds omdat een naderend einde van een contract het begin betekent van een aanbesteding, anderzijds omdat een contractondertekening de afsluiting van een aanbesteding inhoudt. Hoe gaat een aanbestedende dienst om met contracten? Welke rol speelt de contractmanager daarbij? Welke invloed heeft het programma van eisen en wensen op het contract? Hoe gaat een aanbestedende dienst samen met een inschrijver om met de Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s)?

Podcast 18 – Het Uniform Europees Aanbestedingsdocument (UEA) in de praktijk

In deze podcast behandelen we alle vragen die samenhangen met het belang en het gebruik van het Uniform Europees Aanbestedingsdocument, in de volksmond kortweg UEA genoemd. Waarom zijn er zowel positieve als negatieve geluiden over het UEA te horen? Zowel bij aanbestedende diensten als bij inschrijvers. Waarom, waarvoor en hoe gebruik je het UEA? Luister naar deze podcast voor de antwoorden op deze en andere vragen over het UEA.

Podcast 17 – Het belang van vragen stellen aan de aanbestedende dienst (deel 2)

Deze podcast gaat wederom, net als podcast 9, over het stellen van vragen aan de aanbestedende dienst. Octavia noemt dit het stiefkind van het aanbesteden. Het wordt door inschrijvers vaak onderschat en dat is niet verstandig. Het vormt het enige moment dat je als inschrijver in contact kunt komen met de aanbestedende dienst. Waar moeten inschrijvers en aanbestedende diensten op letten bij het stellen en beantwoorden van vragen via de Nota van Inlichtingen? Wat gaat er fout en wat gaat er goed? En valt er ook nog wat te lachen bij dit serieuze onderdeel van het aanbesteden.

Podcast 16 – Marktconsultatie verbetert kwaliteit aanbesteding

Verbeter je aanbesteding, begin met een marktconsultatie. Dat is het advies dat we je in deze podcast willen meegeven. Hoewel de aanbestedingswet alle mogelijkheden biedt om een marktconsultatie te houden, maken nog relatief weinig aanbestedende diensten daar gebruik van. Waarom laten ze kansen liggen om meer van de markt, hun leveranciers en hun producten te weten te komen? Welke beren zien zij op de weg en zijn dat dan echte beren? Waar liggen de kansen voor zowel inschrijvers als aanbestedende diensten? Deze en andere vragen komen aan de orde in deze nieuwe podcast.

Podcast 15 – Een aanbestedingsdocument op 3 A4, is dat mogelijk?

Inkopers hebben vaak de neiging om hun aanbestedingsdocument zeer omvangrijk te maken. Nu is er de laatste jaren sprake van een aanbestedingsdocument op 3 A4. In deze podcast behandelen we de vragen die daarbij in eerste instantie naar boven komen. Hoe kan dat nou? Heb je daar een Hans Klok of een Hans Kazan voor nodig? Wat komt er dan in die 3 A4 te staan? En nog belangrijker, wat niet? De kunst van het weglaten en je beperken tot de essentie van de vraagstelling. Gemakkelijker gezegd dan gedaan, dus hoe doe je dat.

Podcast 14 – Kan niet waar zijn? (deel 2)

In podcast 6 was deel 1 te horen van ‘Kan niet waar zijn?’. Onze podcast die geïnspireerd is door het programma ‘Kanniewaarzijn’ van BNN/VARA. Ook in deel 2 gaan Octavia en ik het hebben over absurde of hilarische situaties die voortkomen uit de aanbestedingsregelgeving in het algemeen en het gedrag van aanbestedende diensten en inschrijvers in reactie daarop. Omdat we iedere maand weer verrast worden met nieuwe gebeurtenissen, kunnen we met een gerust hart zeggen: wordt vervolgd.

Podcast 13 – Fouten maken is menselijk, ook bij aanbesteden

Fouten maken is menselijk. Dat hoort bij het leven. Ook bij aanbesteden zie je het dus vaak genoeg gebeuren. Daarom is het belangrijker om je te concentreren op de oplossingen en te leren van je fouten voor de toekomst. Over welke fouten hebben we het dan bij zowel inschrijvers als aanbestedende diensten? Hoe ga je ermee om als ze zich voordoen? Hoe flexibel kun je als aanbestedende dienst zijn bij het herstellen van fouten? En zijn inkopers misschien bang om zich flexibel op te stellen? Allemaal vragen waarop we in deze podcast het antwoord geven.

Podcast 12 – Kwaliteit: niet sexy, wel noodzakelijk

Kwaliteit als onderdeel van de gunningsmethodiek Beste Prijs-Kwaliteit Verhouding (BPKV), zowel aanbestedende diensten als inschrijvers worstelen heel vaak met dit onderwerp. Welke vragen stel je als aanbestedende dienst over kwaliteit en hoe formuleer je die vragen? Waar dien je als inschrijver op te letten als je vragen over kwaliteit beantwoordt? Hoe verminder je als aanbestedende diensten de subjectiviteit bij het beoordelen? In deze podcast behandelen we deze en andere vragen over kwaliteit.

Podcast 11 – Het Nederlands kampioenschap tekstschrijven

Onze collega Theo van der Linden noemt het inschrijven op een aanbesteding weleens gekscherend ‘Het Nederland kampioenschap tekstschrijven’. Heeft hij daar een terecht punt? Hoe gaan inschrijvers om met de teksten in hun offertes? Schrijven ze die zelf of besteden ze dat uit aan professionele tekstschrijvers? En als die teksten worden gebruikt, herkennen aanbestedende diensten dat? Herkennen ze de reclameteksten, de teksten zonder inhoud en de loze beloften? Allemaal vragen die in deze podcast aan de orde komen

Podcast 10 – Kerncompetenties en referenties

In de selectiefase van een aanbesteding vraagt de aanbestedende dienst naar kerncompetenties en bijbehorende referenties. Een enorm belangrijk onderdeel van deze aanbestedingsfase omdat het voor een groot deel bepaalt of inschrijvers door mogen naar de volgende fase van de aanbesteding. Daarom lichten we in deze podcast toe wat beide begrippen inhouden, beantwoorden we een aantal relevante vragen over de uitwerking ervan en staan we stil bij de aandachtspunten voor inschrijvers.

Podcast 9 – Het belang van vragen stellen aan de aanbestedende dienst (deel 1)

Volgens Peter Streefkerk de belangrijkste podcast vanuit Octavia Siertsema: vragen stellen aan de aanbestedende dienst. Wat is het belang van vragen stellen? En speelt de toon daarbij een rol? Hoe formuleer je de te stellen vragen? Stel je alle vragen of soms juist niet? Allemaal onderwerpen die, met de nodige voorbeelden, in deze podcast aan de orde komen.

Podcast 8 – Opportunistische inschrijvers, bluffend inschrijven

Waarom wil Peter het hier graag over hebben? Komt het vaak voor? Hoe zien inkopers dat het om een bluffende inschrijver gaat? Tegen welke dilemma’s lopen aanbestedende diensten aan bij bluffende inschrijvers? En wat is het belang van contractmanagement in dit geval? In deze podcast geven we antwoord op al deze vragen.

Podcast 7 – De vicieuze cirkel van de dikke documenten

De laatste jaren zien we aanbestedingsdocumenten steeds dikker worden. Je kunt wel spreken van een documenten obesitas bij het aanbesteden. Dikke documenten met alsmaar meer juridisch taalgebruik. Constateren is één, maar hoe kom je van die dikke documenten af? Hoe doorbreek je die vicieuze cirkel? Hoe voorkom je de verdere juridisering van het aanbesteden? Dat zijn de vragen die we beantwoorden in deze podcast.

Podcast 6 – Kan niet waar zijn? (deel 1)

Deze nieuwe podcast is geïnspireerd door het programma ‘Kanniewaarzijn’ van BNN/VARA en gaat over absurde of hilarische situaties die voortkomen uit de aanbestedingsregelgeving in het algemeen en het gedrag van aanbestedende diensten en inschrijvers in reactie daarop. Omdat we genoeg stof hebben om meerdere afleveringen te vullen, hebben we deze podcast deel 1 genoemd. Wordt dus vervolgd.

Podcast 5 – Een aanbesteding intrekken, waarom en hoe doe je dat?

Bij aanbestedingen gaat het vaak goed, soms fout en dan ook goed fout. En dan zit er niets anders op dan de stekker uit een aanbesteding te trekken. Maar hoe doe je dat nu precies, zo’n aanbesteding intrekken. Waar moet je dan op letten? In deze podcast staan we stil bij het soms onvermijdelijke en waarom je dat intrekken beter zo snel mogelijk kunt doen als er iets niet blijkt te kloppen.

Podcast 4 – PONT vormt basis aanbesteden

PONT staat aan de basis van alles wat met aanbesteden te maken heeft. Samen vormen de vier letters van de afkorting PONT de kortst mogelijke samenvatting die je van de aanbestedingsregels kunt geven. Nieuwsgierig geworden naar waar PONT voor staat? Luister dan naar deze podcast.

Podcast 3 – Inkoper versus verkoper

In deze podcast staan we stil bij de relatie tussen inkoper en verkoper bij het aanbesteden. Wat zijn de verschillende invalshoeken? Welke aspecten spelen bij inkoper versus verkoper een rol? En hoe kun je daar aan beide kanten van de tafel iets aan doen? Vanzelfsprekend zijn wij benieuwd hoe jullie als inkoper en verkoper hier tegenaan kijken. Laat het ons weten na beluistering van de podcast.

Podcast 2 – Kun je de kabinetsformatie aanbesteden?

Het formeren van een kabinet, zouden we dat niet moeten aanbesteden? Vanuit het oogpunt van transparantie en herstel van vertrouwen. Hoe zou zo’n aanbestedingsproces verlopen? Welke vragen komen daar dan bij aan de orde? In deze podcast onze ideeën en suggesties voor deze aanbesteding.

Podcast 1 – Is aanbesteden eerlijk?

Of aanbesteden eerlijk is, komt aan bod in deze podcast. Welke elementen spelen daarin een rol? Is het van belang of je een zittende of een nieuwe, onbekende leverancier bent? Of is dat juist niet van belang? Luister en laat ons weten hoe jij daar tegenaan kijkt!

Podcast 0 – Introductie

Met deze podcast introduceren wij, Octavia Siertsema en Peter Streefkerk, onze podcastserie ‘Alles over Aanbesteden’. Dé podcast voor inkopers én verkopers. In deze podcastserie bespreken wij laagdrempelig een breed scala aan onderwerpen over aanbestedingen/tenders. Met onze podcasts willen wij bijdragen aan het verbeteren van het vaak wat negatieve beeld over aanbestedingen en inkopers en verkopers op een meer constructieve manier met elkaar in gesprek laten gaan.

Wilt u citeren van onze podcast?

De Juridische Leidraad verwijst niet expliciet naar de correcte citeervorm van podcasts. Wel geeft deze leidraad aan dat je podcasts kunt zien als een combinatie van een interview – wegens het discussie-element – en een online publicatie.
Als u uit onze podcast wit citeren, en dat vinden wij prima, gebruik dan alsjeblieft wel de volgende de citeerwijze:
{naam van de spreker}, in: Octavia Siertsema en Peter Streefkerk in ‘{titel van de podcast}’ Podcast {nummer}, website : allesoveraanbesteden.nl